Một cái bóng hoàn hảo có thể kéo khán giả vào câu chuyện mà không cần phải tiết lộ quá nhiều thông tin.
Bóng chiếm một phần rất lớn trong điện ảnh, và việc kể chuyện với bóng tối không phải là điều mới mẻ nữa. Bạn có thể quay trở lại triều đại nhà Hán của Trung Quốc (Tồn tại vào khoảng năm 206 trước công nguyên đến năng 220 sau công nguyên). Bạn sẽ tìm thấy một trong những hồ sơ đầu tiên về rối bóng. Hình thức kể chuyện và giải trí cổ xưa này đã thu hút khán giả trong nhiều thế kỷ.
Nhiều đạo diễn và cinematographer đã tạo ra những sequence huyền thoại trong phim của họ bằng cách sử dụng bóng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu cách sử dụng bóng để tạo ra sự hồi hộp, cảm giác bị cô lập và một cái nhìn lãng mạn về thế giới.
Cách dùng bóng để tạo hồi hộp của Alfred Hitchcock
Có lẽ phim noir của thập niên 1940 – 1950 là thời kỳ sử dụng bóng nổi bật nhất. Phim Noir là một thuật ngữ điện ảnh có nguồn gốc từ một thuật ngữ tiếng Pháp, dịch theo nghĩa đen là “phim đen”. Những bộ phim noir của Hollywood thực sự bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi Chủ nghĩa Biểu hiện của Đức những năm 1910-1930. Phim câm của Đức thời kỳ đó đã đi trước Hollywood cả thập kỷ.
Babelsberg Studio, nằm ở ngoại thành Berlin là một trong những studio phim lâu đời nhất thế giới. Studio này bắt đầu sản xuất phim vào năm 1912, và là nơi sản sinh ra vô số các bộ phim như Metropolis của Fritz Lang. Năm 1924, Babelsberg hợp tác với một studio của anh là Gainsborough Pictures trong bộ phim The Blackguard. Đó là bộ phim đầu tiên của Gainsborough được sản xuất ở nước ngoài. Để làm việc trên phim, họ đã gửi trợ lý đạo diễn và art director Alfred Hitchcock qua.
“Tôi bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi phong cách của người Đức khi làm việc ở Berlin.” — Hitchcock
Chủ nghĩa Biểu hiện Đức là một phần trong phong cách mà Hitchcock đưa vào vô số bộ phim của ông. Cách đạo diễn dùng bóng trong phim giúp ông có được danh hiệu The Master of Suspense (Tạm dịch là Ông hoàng phim Kinh dị)
Ông thường dùng kỹ thuật này để khiến khán giả tập trung vào mối đe dọa. Năm 1941, trong bộ phim Suspicion của mình, Hitchcock dùng bóng của nam diễn viên Cary Grant đang cầm một ly sữa.
Cinematographer Harry Stradling Sr. làm việc với Hitchcock để tạo ra hình ảnh kỳ lạ này, khiến cho khán giả tự hỏi liệu ly sữa đó có bị bỏ thuốc độc hay không. Sequences này cắt sang cảnh Grant ép bạn diễn của ông là Joan Fontaine uống ly sữa đó. Nếu không có cái bóng ở cầu thang, cảnh này sẽ gần như không tạo ra được sự căng thẳng, lo lắng cho khán giả từ trước.
Cái bóng đặc biệt này trong phim của Hitchcock lấy cảm hứng từ bộ phim Nosferatu của Đức năm 1922, có cảnh con ma cà rồng Count Orlock bước lên cầu thang.
Bạn không thể nhắc đến việc Hitchcock sử dụng bóng tài tình như thế nào nếu không nhắc đến cảnh tắm vòi sen huyền thoại trong Psycho. Toàn bộ sequence thể hiện kẻ giết người dưới dạng một cái bóng, không cho khán giả nhìn thấy kẻ tấn công thực sự.
Cảnh tắm vòi sen này được storyboard bởi Saul Bass, người này được giao nhiệm vụ ghi lại những lưu ý của biên kịch Joseph Stefano về việc cảnh này nên cho biết điều gì: … “một ấn tượng về cảnh một con dao đâm người một cách ác liệt, như thể rạch người đó ra từng mảnh, chẻ dọc bộ phim.” – Joseph Stefano
 |
Cái bóng bị cô lập của Roger Deakins |
Cinematographer Roger Deakins có thể tổ chức cả một lớp thạc sĩ chỉ chuyên về việc sử dụng bóng. Hầu hết các bộ phim của ông đều có ít nhất một cách dùng bóng. Trong việc chọn thời điểm sử dụng bóng, Deakins thừa nhận rằng đó gần như là một bản năng.
“Hầu hết các lựa chọn của tôi đều mang tính bản năng, tôi không thể cho bạn một lý do chính xác tại sao lúc đó tôi lại sử dụng bóng trong cảnh quay của mình. Rõ ràng, nó xuất phát từ kịch bản và tính chất của cảnh, nhưng một cái bóng có thể được sử dụng cho một khoảnh khắc lãng mạn cũng như trong một trường hợp mang tính xấu xa nguy hiểm hơn.” – Roger Deakins
Quyết định về cảnh quay cũng liên quan mật thiết đến tình cảnh của nhân vật lúc đó. Thường thì, sự cô lập là yếu tố chính trong các cảnh dùng bóng của Deakins.
“Một cái bóng có thể biểu hiện sự cô lập và cô đơn hoặc nó cũng có thể biểu hiện một mối đe dọa. Bối cảnh là điều quan trọng.” – Roger Deakins
Sự cô lập không chỉ có nghĩa là nhân vật đang cô đơn. Cảm giác cô đơn có thể được miêu tả với một khung hình phù hợp. Trong phần dưới đây, chúng ta thấy một khung hình tĩnh của Jarhead có nhiều người lính thủy quân lục chiến đứng trong khung hình, nhưng có một người đứng đơn độc một mình và nổi bật lên trên khung hình.
Deakins đã quay một shot tương tự trong Sicario, lúc này khán giả cảm thấy có một sự cô lập mặc dù khi đó đang có nhiều người đi cùng với Emily Blunt. Blunt đóng vai một nhân viên bên ngoài tham dự vào một tổ chức chống buôn bán ma túy – một tổ chức mà những người khác không muốn cô tham gia vào.
Những cái bóng lãng mạn trong phim của Steven Spielberg
Giống như Deakins đã nói đến từ trước, những cái bóng cũng có thể được dùng trong những khoảnh khắc lãng mạn. Điều này không chỉ liên quan đến các mối quan hệ lãng mạn mà còn là một cách để biểu thị hình ảnh một cách lý tưởng.
Steven Spielberg là một người đạo diễn nổi tiếng với việc dùng bóng trong nhiều trường hợp khác nhau. Người đạo diễn của nhiều phim bom tấn này đã sử dụng bóng để làm người ta sợ hãi trong phim Jaws.
Spielberg thu hút khán giả với chuyến bay nổi tiếng là đỉnh cao huyền thoại trong phim E.T. the Extra-Terrestrial. Cái bóng đã ngay lập tức trở thành biểu tượng, nó đã trở thành một đặc trưng riêng của người đạo diễn, hình ảnh này cũng được dùng làm hình ảnh đại diện cho công ty sản xuất của ông, Amblin Entertainment.
Ông làm cho chúng ta cảm thấy sức nóng tàn bạo của mặt trời trên sa mạc trong phim Raiders of the Lost Ark.
Spielberg thậm chí còn đưa khán giả vượt qua ranh giới của kẻ thù trong Saving Private Ryan, nhấn mạnh sự bất khả thi trong nhiệm vụ tìm một người đàn ông gần như vô danh trong quân đội.
Một ví dụ trong việc những cái bóng trong phim của Spielberg giúp nâng cao khả năng kể chuyện trong phim. Những cái bóng của ông gợi lên nhiều hơn so với những hình ảnh rõ ràng trên màn hình. Rất nhiều cái bóng mà ông sử dụng đã trở thành hình ảnh biểu tượng của riêng bộ phim, chứng minh rằng những cái bóng không chỉ làm nhiệm vụ tạo cảm xúc – mà còn định nghĩa toàn bộ bộ phim.
Với tư cách là một cinematographer, bạn có nhiều lựa chọn khi sử dụng bóng. Bạn có thể dễ dàng sử dụng kỹ thuật này trong một cảnh lãng mạn hoặc để nhấn mạnh một hành động gây hồi hộp. Bạn có thể làm khán giả khiếp sợ bằng việc xây dựng cảm giác hồi hộp hoặc sự cô đơn của một nhân vật. Bạn tích dùng bóng vào việc gì? Hãy cho chúng tôi biết ở phần bình luận bên dưới nào!
0 nhận xét:
Post a Comment